ĐỌC SỬ THEO CÁCH CỦA TEEN – đề tài nghiên cứu và phân tích khoa học tập của học sinh Đỗ mạnh Trình – Trường trung học cơ sở và thpt Thái Bình
GIỚI THIỆUA.Thông tin Admin webB.Thông tin cố kỉnh vấn webNỘI DUNG BÀI HỌCChương 1Chương 2Chương 3Chương 4Chương 5GIẢI TRÍF.Phim tài liệu lịch sửCác phim danh nhânCác phim truyện ngắnHuyền Sử Thiên ĐôĐinh Tiên Hoàng ĐếG.Đố vui lịch sửTƯ LIỆUA.Các bản đồ định kỳ sửB.Các item hayC.Chuyện danh nhânD.Danh nhân lịch sửA.Các vị vua(vương, chúa)Chúa NguyễnChúa TrịnhNhà Hậu LêNhà HồNhà LýNhà MạcNhà NgôNhà NguyễnNhà Tây SơnNhà tiền LêNhà chi phí LýNhà TrầnNhà ĐinhB.Các vị tướng tá tài baC.Các tác gia nổi tiếngTHƯ VIÊN ĐIỆN TỬD.Sơ đồ bốn duyE.Chuyên đềF.Nhà sách miniDIỄN ĐÀN THÔNG TIN
Nguyễn Trãi
Những câu chuyện về cuộc sống Nguyễn Trãi
Nguyễn Trãi – tiểu truyện :
Nguyễn Trãi sinh năm 1380, hiệu là Ức Trai, quê ở bỏ ra Ngại (Chí Linh, Hải Dương) sau dời về Nhị Khê (Thường Tín, Hà Tây). Thân phụ là Nguyễn Phi Khanh, một học trò nghèo, học giỏi, đỗ thái học sinh (tiến sĩ). Bà bầu là è cổ Thị Thái, nhỏ Trần Nguyên Đán, một qúy tộc đời Trần.
Bạn đang xem: Những câu chuyện về nguyễn trãi
Lên sáu tuổi, mất mẹ, lên mười tuổi, ông nước ngoài qua đời, ông về sống Nhị Khê, nơi phụ vương dạy học. Năm nhì mươi tuổi, năm 1400, ông đỗ thái học sinh và hai phụ thân con thuộc ra làm quan với nhà Hồ. Năm 1407, giặc Minh giật nước tạ Nguyễn Phi Khanh bị chúng đưa quý phái Trung Quốc. Phố nguyễn trãi và một người em đi theo siêng sóc. Nghe lời phụ thân khuyên , ông trở về, tuy nhiên bị quân Minh bắt giữ. Sau đó, ông tìm kiếm theo Lê Lợi. Trong cả mười năm chiến đấu, ông đã góp công lớn vào thành công vẻ vang của dân tộc.
Đầu năm 1428, quét sạch quân thù, ông hăm hở bắt tay vào tạo ra lại đất nước thì thiên nhiên bị nghi oan với bắt giam. Kế tiếp ông được tha, nhưng không còn được tin cẩn như trước. Ông buồn, xin về Côn Sơn. Đó là vào trong năm 1438 – 1440. Năm 1440, Lê Thái Tông mời ông trở lại thao tác và giao cho nhiều công việc quan trọng. Ông đang nhiệt huyết giúp vua thì xẩy ra vụ công ty vua chết bất ngờ đột ngột ở Trại vải (Lệ đưa ra Viên, Bắc Ninh). Vốn đựng thù trường đoản cú lâu so với Nguyễn Trãi, đàn gian tà ở triều đình vu cho ông âm mưu giết vua, khép vào tội cần giết cả bố họ năm 1442.
Nỗi oan tày trời ấy, hơn nhị mươi năm sau, 1464, Lê Thánh Tông bắt đầu giải tỏa, rồi mang đến sưu khoảng lại thơ văn ông và tìm người đàn ông sống sót đến làm quan.
Nhìn chung, làm việc cuộc đời nguyễn trãi nổi lên nhị điêm cơ bạn dạng sau:
Nguyễn Trãi là bậc đại hero dân tộc và là một trong những nhân trang bị toàn tài hiếm tất cả của lịch sử dân tộc Việt nam trong thời đại phong kiến. O*? phố nguyễn trãi có một nhà chính trị, một bên quân sự, một nhà ngoại giao, một bên văn hóa, một đơn vị văn, một bên thơ tầm cỡ kiệt xuất.
Nhưng đường nguyễn trãi cũng là một trong những người đã bắt buộc chiụ số đông oan khiên thảm khốc, vị xã hội củ tạo ra cũng tới mức hiếm gồm trong kế hoạch sử.
– đơn vị văn, công ty thơ lớn: là hero dân tộc, đường nguyễn trãi còn là nhà văn, nhà thơ lớn. Ông còn nhằm lại nhiều tác phẩm có mức giá trị. “Quân trung từ mệnh tập” là phần nhiều thư tự gửi cho những tướng giặc cùng những giấy tờ giao thiệp cùng với triều đình đơn vị Minh, nhằm mục tiêu thực hiện tại kế “đánh vào lòng”, thời buổi này gọi là địch vận. “Bình Ngô đại cáo” mang lời Lê Lợi tổng kết 10 năm kháng giặc, tuyên cha trước dân chúng về chính đạo quốc gia, dân tộc, về qúa trình chiến đấu khó khăn để đi đến thành công vĩ đại sau cuối giành lại hòa bình cho đất nước. “Lam đánh thực lục” là cuốn sử về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. “Dư địa chí” viết về địa lý lịch sử nước ta. “Chí Linh tô phú” nói về cuộc chiến đấu chống giặc Minh khổ sở và anh hùng. Những tác phẩm ấy những là văn bằng văn bản Hán.
Về thơ, bao gồm hai tập: “Ức trai thi tập” bằng chữ Hán, “Quốc âm thi tập” bằng chữ Nôm, tức chữ Việt, sẽ là thơ cả một đời, từ lúc trẻ đến tuổi già, các nhất là khoảng chừng 10 năm tìm con đường và thời gian về nghỉ nghỉ ngơi Côn Sơn. Văn bản thấy rõ trong các số ấy là vai trung phong tình so với quê hương, gia đình, với nước, với dân, cùng với bao oái oăm trong cuộc đời…
– Tình yêu quê nhà gia đình: ngôn từ thơ văn ông hết sức phong phú. Đây chỉ nói vắn tắt một vài ba khía cạnh. Nét trước tiên là niềm khẩn thiết với thiên nhiên ở quê hương. Bắt đầu là phần đa cái bé dại nhặt, tưởng như ko đâu, dẫu vậy chan cất thân thương. Rau xanh muống, mồng tơi, râm bụt, cây chuối, cây đa, cây mía… phần đông thành vần điệu. Đào, liễu, tùng, trúc đảm nhận đứng liền sát bên rau muống, mồng tơi quê mùa một biện pháp tự nhiên. Không chút gì biệt lập sang hèn. Tất cả đều được lòng ông trìu mến. Ông nói một biện pháp trang trọng: “Hái cúc, ương lan, hương thơm bén áo, search mai, đạp nguyệt, tuyết xâm khăn”, nhưng mà cũng vừa vui tươi chân chất: “Ao cạn, vớt bèo cấy muống, Trì thanh, phạt cỏ ương sen”. Ông phát hiện tại ra cái đẹp bình dị cực kỳ bất ngờ: Đêm trăng gánh nước thì gánh luôn luôn trăng đem lại (“Chè tiên nước ghín nguyệt đeo về”). Bầu trời không mây, nhìn trong suốt một màu xanh, ông thấy đó là 1 bầu ngọc đông lại (“Thế giới đông nên ngọc một bầu”). Thuyền bè chen nhau gối đầu lên bãi, ông nhìn thành một đám tằm thời điểm nhúc (“Tằm ươm dịp nhúc thuyền đầu bãi”). Bé rùa, nhỏ hạc, núi, chim, mây, trăng, ông xem như là con cái, là trơn giềng, là anh em: “Rùa nằm, hạc lẩn nên bè cánh bạn, U ấp cùng ta làm cái con…”, “Núi trơn giềng, chim bầu bạn, Mây khách hàng khứa, nguyệt anh tam”. Tất cả lúc, ông như tổ hợp mình vào thiên nhiên đến cả dòng suối, tảng đá phủ rêu, vòm thông tán trúc như hòa nhập với ông làm một: “Côn Sơn gồm suối rì rầm. Ta nghe như tiếng lũ cầm bên tai, Côn Sơn gồm đá rêu phơi, Ta ngồi bên trên đá như ngồi chiếu êm, trong lèn thông mọc như nêm, Tha hồ nước muôn lọng ta xem chốn nằm, vào rừng có bóng trúc râm, Giữa màu xanh da trời mát ta ngâm thơ nhàn”… (Côn sơn ca – dịch).
Tiếp theo là niềm khẩn thiết với bà nhỏ thân thuộc ngơi nghỉ quê nhà. Thời còn giặc Minh, những năm ông phải lẫn tránh mọi nơi, xa nhà, xa quê, xa bà nhỏ thân trực thuộc với bao nỗi bi tráng rầụ Đêm thu, xa nhà, bên ngọn đèn khuya, ông day dứt: :Gió thu đến, lá rụng rồi. Mình vẫn lận đận quê người, Đêm mưa, mặt ngọn đèn leo lét, hồn mộng cứ vẫn vơ mãi khu vực đất khách” (Đêm thu khu đất khách – dịch). Tiết phân bua đến, theo tục, con cháu phải trở lại thăm mồ mã ông bà, sửa sang, bồi đắp, thắp nén hương tưởng nhớ, mang lại đúng đạo làm nhỏ cháu, núm mà đã bao năm ông ko về được. Ông chỉ óc lòng: “Thân mình xa ngàn dặm, mồ mã ông bà ngơi nghỉ quê chẳng sao giẫy cỏ thắp hương, Mười năm đang qua, hầu hết nguời ruột thịt, quen thói cũ đã chẳng còn ai, Đành mượn chén rượu xay mình uống, cấm đoán lòng cứ ngày ngày xót xa nỗi lưu giữ quê” (Thanh minh – dịch).
Ông mất bà bầu lúc new lên sáu. Lòng bé thương bà bầu càng nồng. Ông bà ngoại, cậu, dì hầu như ở Côn Sơn. Quê nội các đời cũng sinh hoạt đó. Một lượt đi thuyền về thăm, ông ôn lại bao nỗi đắng cay trong số những ngày lưu lại lạc. Nghe sao mà lại tha thiết: “Mười năm rồi bản thân trôi dạc như cánh bèo, Đêm ngày nổi nhớ quê cứ như giầy vò vào lòng, Bao lần vẫn gửi hồn tìm về quê cũ, tuy vậy rồi đành nhỏ nước mắt thấm máu cơ mà gội cọ trong tưởng tượng nấm mèo mồ mẹ, mồ mã ông bà, còn thôn làng, bà con, trong lúc giặc giày xéo thì kiêng sao được hầu như hành vi bạo tàn của chúng! mà lại mình thì cứ đang đề nghị thương xót suông, Trời: biết làm thế nào đây! Một tối trôi qua bên gối, không bí quyết nào nhắm đôi mắt được” (viết bên trên thuyền về Côn tô – dịch).
– Đời sinh sống trong sạch, suốt cả quảng đời một lòng bởi nước vày dân: quay trở lại với nông thôn, ông yên ổn lòng và tự hào: “Quê cũ đơn vị ta thiếu hụt của nào, rau củ trong nội, cá vào ao”. Ghép cày là niềm vui: “Một cày một cuốc thú nhà quề, Áng chúc lan chen vãi đậu kê”. Người dân bùn lấm đáng được biết ơn: “Ăn lộc đền rồng ơn kẻ cấy cày”. Cuộc sống giản dị, nghèo mà lại thanh: “Bữa ăn uống dầu bao gồm dưa muối, Áo mặc nài bỏ ra gấm là”, “Hài cỏ đẹp chân đi đủng đỉnh, Áo bô thân quen cật vận xềnh xoàng”, xa lánh vùng lợi danh nham hiểm: “Co qoe cố kỉnh bấy ruột ốc, Khúc khuỷu làm chi trái hòe”. Ông ca tụng chi huyết của tùng, trúc, mai, tía cây ko chịu mệnh chung phục trước mát rượi mùa đông với ông luôn giữ một tờ lòng trong sạch, một tấm “lòng thơm”.
Nguyễn Trãi – ngôi sao 5 cánh Khuê của văn hóa nước ta :
Nguyễn Trãi, sinh làm việc Thăng Long trong mái ấm gia đình ông nước ngoài là quan lại Đại tứ đồ è cổ Nguyên Đán. Phụ thân ông là Nguyễn Ứng Long, hiệu Ức Trai (tức là Nguyễn Phi Khanh). Người mẹ ông là nai lưng Thị Thái, đàn bà Trần Nguyên Đán.
Năm phố nguyễn trãi lên 5 tuổi, chị em ông mất. Tiếp đến không lâu, trần Nguyên Đán cũng mất. Ông về ở với phụ vương tại quê nội sống làng Nhị Khê.
Năm 1400, để cứu vãn vãn cơ chế phong loài kiến đang rủi ro trầm trọng, hồ Quý Ly lật đổ bên Trần và liên tiếp thi hành các cải tân như chính sách hạn nô, hạn điền, tổ chức lại giáo dục, thi tuyển và y tế.
Cũng năm 1400, sau khoản thời gian lên ngôi Vua, hồ Quý Ly mở khoa thi. Nguyễn trãi ra thi, ông đỗ Thái học sinh (tiến sĩ) năm ông 20 tuổi. Hồ nước Quý Ly cử ông giữ lại chức Ngự sử đài chánh chưởng. Còn thân phụ ông là Nguyễn Phi Khanh đỗ bảng nhãn từ thời điểm năm 1374, được hồ Quý Ly cử giữ chức Đại lư tự khanh Thị lang ṭả trung thư kiêm Hàn lâm Viện học sĩ tứ nghiệp Quốc Tử Giám.
Năm 1406, Minh Thành Tổ sai Trương Phụ sở hữu quân quý phái xâm lược Việt Nam. đơn vị Hồ đem quân ra kháng cự, tuy nhiên bị tiến công bại. Cha con hồ nước Quý Ly và một vài triều thần trong số đó có Nguyễn Phi Khanh bị tóm gọn và bị đem lại Trung Quốc.
Nghe tin phụ thân bị bắt, nguyễn trãi cùng em là Nguyễn Phi Hùng khóc theo lên tận cửa ngõ Nam quan tiền với ý định sang bên đó biên giới để hầu hạ phụ thân già trong lúc bị thay tù.
Nhân dịp vắng vẻ, Nguyễn Phi Khanh bảo Nguyễn Trãi:
– con là người dân có học, bao gồm tài, cần tìm bí quyết rửa nhục đến nước, trả thù cho cha. Như thế mới là đại hiếu. Lọ là cứ cần đi theo cha, khóc lóc như lũ bà bắt đầu là hiếu giỏi sao?
Nguyễn Trãi nghe lời thân phụ quay trở về tìm tuyến phố đánh giặc, cứu nước.
Về mang lại Thăng Long, ông bị quân Minh bắt. Thượng thư đơn vị Minh là Hoàng Phúc biết Nguyễn Trãi là một trong nhân vật tất cả tài, tìm giải pháp dụ dỗ, tuy nhiên ông kiên quyết không theo giặc.
Sau một thời hạn bị giam lỏng ngơi nghỉ Đông quan tiền (tức Thăng Long), phố nguyễn trãi vượt được vòng vây của giặc vào Thanh Hóa theo Lê Lợi. Ông chạm chán vị thủ lĩnh nghĩa binh Lam Sơn nghỉ ngơi Lỗi Giang. Ông trao cho Lê Lợi bạn dạng chiến lược tấn công đuổi quân Minh nhưng sử sách nước ta gọi là Bình Ngô sách.
Trong bài bác tựa Ức Trai di tập, Ngô cố kỉnh Vinh mang đến biết: Bình Ngô sách “hiến mưu chước lớn không kể tới việc tấn công thành, và lại khéo nói tới việc tấn công vào lòng người”.
Lê Lợi khen chiến lược của nguyễn trãi là đúng. Với ông đã vận dụng chiến lược này để tiến công quân Minh. Trường đoản cú đây, ông thường giữ phố nguyễn trãi gần bên mì́nh để thuộc bàn mưu tính kế tấn công quân Minh.
Cuối năm 1426, Lê Lợi lập bản doanh sinh sống bến nhân tình Đề (Gia Lâm). Tại đây, ông mang đến dựng một chiếc chòi cao ngang bằng tháp Báo Thiên sinh hoạt Đông Quan. Lê Lợi ngồi tầng trước tiên của chòi, nguyễn trãi ngồi tầng máy hai. Nhì nhân vật luôn luôn luôn trao đổi chủ ý với nhau.
Trong kháng chiến, nguyễn trãi chủ trương phải nhờ vào dân th́ bắt đầu đánh được giặc, cứu vớt được nước. Khi loạn lạc đă win lợi, ông cũng thấy rằng nên lo mang đến dân, thì mới có thể xây dựng được khu đất nước. Vào tờ biểu tạ ơn được cử giữ lại chức loại gián nghị đại phu tri tam quân sư, ông đă viết: “Chí phần đa muốn, việc cố nhân ĩa muốn: để trung ương dân chúng, mình lo trước điều thiên hạ nên lo”.
Năm 1437, khi vua Lê Thái Tông cử ông định ra lễ nhạc, ông cũng nói mang lại vua biết những điều nhưng mà vua cần làm trước tiên là chăn nuôi nhân dân:
– Dám mong chúa thượng rủ lòng yêu thương thương với chăn nuôi muôn dân làm cho trong thôn cùng xóm vắng, không có một tiếng hờn giận oán thù sầu. Đó tức là giữ được loại gốc của nhạc.
Bài Bình Ngô đại cáo của ông là 1 trong những “thiên cổ hùng văn”. Đó là một trong những thiên hero ca bất hủ của dân tộc.
Quân trung trường đoản cú mệnh tập của phố nguyễn trãi là các thư từ bởi vì ông viết trong việc tiếp xúc với quân Minh. Gần như thư này là hầu như tài liệu ráng thể chứng minh đường lối nước ngoài giao vào địch vận hết sức khéo léo của Lê Lợi cùng Nguyễn Trãi tạo nên quân Lam Sơn ko mất xương máu mà hạ được rất nhiều thành.
Quốc âm thi tập của nguyễn trãi là thành tựu xưa nhất bởi Việt ngữ mà họ còn giữ lại được. Nhà cửa này rất đặc biệt cho công tác làm việc nghiên cứu lịch sử vẻ vang văn học việt nam và lịch sử vẻ vang ngôn ngữ Việt Nam.
Năm 1442, cả mái ấm gia đình ông bị hãm hại (tru di tam tộc) khiến cho người đương thời khôn xiết thương tiếc.
Năm 1464, vua Lê Thánh Tông hạ chiếu minh oan cho Nguyễn Trãi, truy tặng quan tước với tìm hỏi nhỏ cháu còn sót lại.
Nguyễn Trãi là 1 nhân vật kếch xù trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Ông là hero dân tộc, là nhà tứ tưởng, bên thơ, nhà văn hóa lớn của nước ta. Trọng điểm hồn với sự nghiệp của ông sống thọ là v́ì sao sáng sủa như Lê Thánh Tông truy tặng “Ức Trai trọng điểm thượng quang quẻ Khuê Tảo”.
Nguyễn Trãi – Bền gan nuôi chí khủng :
Năm Ðinh Hợi (1407) tháng bảy, sau khi thu được nước ta, Trương Phụ sai bọn Liễu Thăng, Lỗ lạm giải thân phụ con hồ nước Quý Ly cùng gia quyến, tướng mạo tá về Kim Lăng (Nam Kinh). Thân phụ ông là Nguyễn Phi Khanh làm chức từ Khanh cũng trở thành bắt mang đi chuyến ấy. Ông với em là Nguyễn Phi Hùng lẽo đẽo đưa thân phụ đến ải pha Luỹ (Hữu nghị quan), than khóc xin theo chân nhằm phụng dưỡng. Nguyễn Phi Khanh vẫy tay điện thoại tư vấn Nguyễn Trãi, ứa nước mắt nói:
– nhỏ là người dân có học, có tài năng nên tìm bí quyết rửa nhục mang đến nước, trả thù cho cha, như vậy mới là đại hiếu. Lọ là cứ cần theo phụ vương khóc lóc mới là gồm hiếu sao!
Nguyễn Trãi nghe rồi lạy hai lạy xin vâng lời.
Về cho Ðông Quan, quân Minh biết phố nguyễn trãi từng là triều quan tiền của hồ nước Quý Ly bèn bắt điệu mang lại Án gần cạnh ty. Viên Thượng thư Hoàng Phúc coi cả Ðô ty với Án gần kề ty đang nghị bàn công việc với viên Tổng binh Trương Phụ. Thấy lính giải nguyễn trãi đến trước mặt, Trương Phụ giật mình, liền xẹp tai Hoàng Phúc nói nhỏ:
– thương hiệu này khía cạnh mũi tuấn tú rõ ra người tài giỏi đức, văn xuất xắc học rộng, nối liền thư toán. Gân sức nó cứng rắn, chí nó chưa hẳn nhỏ, còn nếu không sớm trừ đi, trong tương lai tất đang là mọt họa khôn lường.
Ðoạn, thét quân mang ra chém. Hoàng Phúc cả cười, nhìn đường nguyễn trãi rồi bảo cùng với Trương Phụ rằng:
– Một tên học tập trò trói con kê không chặt rứa kia sao hoàn toàn có thể là mọt lo của nước được! Tổng binh quá lo xa. Ni Giao chỉ mới nhập vào bản đồ, câu hỏi phủ dụ chiêu an để yên lòng dân man là câu hỏi trọng. Tha tội chết cho nó, giam lỏng sinh sống Ðông Quan, lấy danh lợi quan tước và vỗ về chiêu dụ là kế xuất xắc hơn cả. Sau này, trường hợp nó không chịu đựng qui phục, lại theo đảng nghịch, bấy tiếng lấy luật pháp mà trị tội cũng không muộn.
Trương Phụ bất đắc dĩ đành nghe theo. Hoàng Phúc thả nguyễn trãi ra, cho ở góc Nam bên phía ngoài thành Ðông Quan. Ông dựng một túp lều tranh mặt cái ao nhỏ. đơn vị lều 1 căn tuềnh toàng, đạm bạc, chó không phải nuôi, bạn hầu không có. Ông sống như vậy ngót chục năm trời. Quân Minh năm lần bảy lượt lấy tiền bạc, quan liêu tước khôn cùng hậu đến nhử, ông rất nhiều ôn tồn tự chối. Bấy giờ, ông bao gồm thơ rằng:
“Góc thành Nam, lều một gianNo nước uống, thiếu hụt cơm ăn uống …”
Ðông quan liêu là khu đất xung yếu ớt của giặc làm việc Ðại Việt. Gan ruột ý thiết bị giặc cầm nào, giặc xử sự hễ tĩnh như thế nào đều tại đây mà ra. Ðông Quan cũng là nơi trưng bày rõ nhất gần như điều rông ranh mãnh bạo ngược của giặc, cũng giống như moi gan ruột dân tình chốn kinh sư. Chỗ dũng mạnh chỗ yếu của giặc số đông ở trong nhỏ mắt lỗ tai của Nguyễn Trãi. Ông hôm sớm ngẫm nghĩ suy nghĩ và kín viết sẵn phương lược, điện thoại tư vấn là “ Bình Ngô sách”.
Xem thêm: Bảng Giá Iphone, Ipad, Macbook Cập Nhật Mới Nhất, Những Mẫu Ipad Đáng Mua Nhất Năm 2020
Biết đường nguyễn trãi không chịu nhận chức nguỵ quan, cũng chẳng nên là bạn phẫn chí té lòng đi làm việc ẩn như Bùi Úng Ðẩu, Lý Tử Cấu, mà ngấm ngầm nuôi chí lớn, Hoàng Phúc luôn miệng dặn đàn thủ hạ phải canh chừng:
– Trãi chưa phải người tầm thường. Lỡ ra nhằm sống, về sau tai vạ tất bắt buộc tránh khỏi! ”Nguyễn Trãi – Ði tìm anh quân :
Một hôm, theo lời mật hẹn với người em bọn họ ngoại là trần Nguyên Hãn bấy giờ đang cầm đầu toán nghĩa quân sinh hoạt Lập Thạch (Vĩnh Phú), đường nguyễn trãi lẻn ra nước ngoài thành, lên Thuỵ hương tục điện thoại tư vấn là làng mạc Chèm (Từ Liêm, Hà Nội). Ông vào ngồi ngóng Hãn ở đền rồng thờ Hy Khang hoàng thượng Lý Ông Trọng. Vừa lúc, Hãn đưa là người chào bán dầu cũng đến. Hai bằng hữu bàn tính:
– Bây giờ, fan nổi binh dấy nghĩa thì rất nhiều nhưng phần đông là hạng bình bình cả. Ðến như Giản Ðịnh, Trùng Quang song tôn thất xưng đế dựng cờ vì lưỡng lự nắm quyền, không qua sông sẽ chặt cầu, sát hại đại thần buộc phải tốn sức mà lại không thành công. Nghe nói gồm ông Lê Lợi sống trại Lam Sơn, đất Thanh Hóa là người dân có chí lớn, biết chiêu hiền đãi sĩ. Người nào cũng bảo ông là rồng rubi đang đợi hội mây mưa, ta nên tìm đến mà tôn phù.
Hôm sau, bắt đầu tờ mờ sáng, hai bạn bè vội kéo nhau đi ngay. Trèo đèo lội suối, trốn kị quân Minh ngay sát tháng trời thì tới trại Lam Sơn, xin ra mắt. Trại chủ Lam Sơn đảm nhận ân cần và bảo quản làm khách trong nhà. Hai anh em ở ít lâu, tối ngày để trọng tâm dò xét, vẫn chả thấy Lê Lợi đả cồn gì đến chuyện dấy binh. Chỉ thấy Lê Lợi giỏi vắng nhà nhưng khách khứa tứ phương vẫn ra vào tấp nập; dầu thắp, gạo ăn uống còn đầy kho vẫn thấy Lê Lợi không đúng mua; cày cuốc đang đủ, đã những vẫn thấy Lê Lợi sai fan tìm thêm sắt. Lại thấy Lê Lợi tốt sai bạn đem lễ đồ vật lo lót với quan lại quân Minh xung quanh vùng. Vày thế, phố nguyễn trãi và trần Nguyên Hãn bụng khôn cùng phân vân.
Một hôm, đơn vị Lê Lợi có giỗ. Hai bạn bè có việc xuống bếp, bất thần gặp Lê Lợi quần vén lên tận đùi đang ngồi thái làm thịt vừa thái vừa ăn chẳng ra điều tỉ mỷ một vị thiên tử. Anh em đều thở lâu năm bảo nhau:
– Ta lầm rồi!
Ðoạn bấm nhau hứa ngày quăng quật đi. Ðêm ấy, hốt nhiên thấy Lê Lợi xách gươm lén ra khỏi nhà, phố nguyễn trãi và nai lưng Nguyên Hãn nghi hoặc bèn lẳng yên ổn theo chân. Ðến núi Du Sơn, Lê Lợi lẻn vào một hang rộng có ánh đèn. Vào hang, fan đông lố nhố, xúm quanh tảng đá khủng làm bàn, cùng Lê Lợi nhỏ tuổi to bàn bạc. Lê Lợi giở cuốn binh thư đọc, giọng thanh lịch sảng, dõng dạc sau lại thuộc mấy fan chụm đầu bàn tính. Hồi lâu Lê Lợi nói:
– phải đến năm Hợi (1419) new nổi binh được.
Vốn là người xuất sắc mưu lược, liền kề binh tình nay thấy Lê Lợi dự kiến sai, nguyễn trãi quên mình đang nghe trộm, buột miệng vọng vào nói lớn:
– Chúa công tính lầm rồi!
Lê Lợi giật mình, tuốt gươm xông ra toan chém, phố nguyễn trãi và nai lưng Nguyên Hãn vội vàng phục xuống nói:
– cửa hàng chúng tôi từ xa lận đận kiếm tìm đến, chỉ bởi vì chúa công là người có thể lấy lại được thiên hạ.
Lê Lợi đỡ hai fan dậy, hỏi chúng ta tên rồi cấp vàng cầm tay dắt vào trong hang. Nguyễn trãi xin hiến “ Bình Ngô sách” còn trằn Nguyên Hãn thì dâng thanh bảo tìm gia truyền của ông tổ bảy đời là Trương quốc Thái úy Thượng tướng trần Quang Khải. Lê Lợi mừng thầm khôn xiết, cả cười nhưng rằng:
– Thực là trời không thích cho dân Ðại Việt ta mất nước đề xuất mới đem những ông cho đây ban đến ta!
Ðoạn, giữ hai tín đồ lại, mưu việc khởi binh.
Nguyễn Trãi – tướng tá đánh tâm công :
Ít hôm sau, bạn khắp vùng xôn xao về một chuyện lạ. Những thân cây, lá cây đều phải sở hữu hàng chữ “ Lê Lợi làm vua, đường nguyễn trãi làm tôi”. Dân bọn chúng ai nấy phần đa mừng thầm, ghẹ tai sát vào nhau bảo nhỏ:
– Trời đã chan nước Nam có chủ. Ta đi tìm ông Lê Lợi mà tôn phù thôi.
Việc sửa soạn dấy nghĩa nhân thế chạm mặt nhiều thuận lợi. Người các nơi ùn ùn theo về, đông lắm. Lê Lợi biết chuyện cực kỳ đẹp lòng, bắt đầu bảo tướng mạo tá:
– Biết tiến công vào lòng bạn như vậy tất không không tính mưu kế của Nguyễn Trãi.
Sau gọi lên hỏi trái nhiên như vậy: phố nguyễn trãi đã lấy mật viết vào lá cây, kiến theo đó đục thành chữ; người người chần chừ tưởng thần bảo, đều tin lắm.
Từ đấy cho đến khi lấy xong được nước, Lê Lợi rất yêu thích Nguyễn Trãi. Ðánh đông dẹp bắc, đi đâu ông cũng giữ nguyễn trãi bên mình có tác dụng quân sư. Mọi vấn đề mưu lược, viết thư, thảo hịch hết thảy phần đa do phố nguyễn trãi trù tính.
Bấy tiếng là vào năm Quý Mão (1423), tổng binh nai lưng Trí lãnh đạo đại binh tự Ðông quan kéo vào đánh nghĩa quân đang vận động ở thị xã Khôi và huyện Xa Lai (giáp giới Hà đánh Bình – Hà nam giới Ninh). Nắm giặc khôn cùng mạnh, quân đông có tới trăm ngàn. Nghĩa quân bắt buộc lui về núi Chí Linh lần thiết bị ba. Giặc xua theo, rải quân bủa vây kín bốn mặt. Suốt nhị tháng trời bị vây hãm, thực phẩm kiệt dần, măng non rau quả trong rừng cũng cạn. Lê Lợi đề nghị cho làm thịt cả bốn thớt voi nhằm nuôi quân. Có con ngựa vua cưỡi cũng đem thịt nốt. Binh sĩ đói quá, sẽ có fan bỏ trốn. Một viên tướng thương hiệu là Khanh cũng vứt trốn. Lê Lợi bắt được đề nghị đem chém rao mang đến mọi fan biết để làm răn. Tình thế cực kỳ bức bách. Tướng tá sĩ mới nói cùng với Lê Lợi:
– Giặc khỏe mạnh ta yếu, cầm như trứng chọi với đá, tất ko tránh khỏi họa khử vong. Nay giặc đang mong mỏi dụ hàng, bất nhược ta hãy nhân đó mà tạm hòa ít lâu để có thì giờ sinh hoạt sửa soạn, sau lại tiến công cũng không muộn.
Lê Lợi nói:
– Ta cũng đã tính cho tới chuyện đó. Hiềm bởi nỗi, giặc mười phần gắng chắc chín phần thắng ta, yêu cầu không dễ chịu và thoải mái lui binh giảng hòa. Vì thế, phải có người ăn uống nói thật khéo, viết thư thuyết phục, new may ra khỏi thế quẫn bách bách này. Câu hỏi ấy phi Nguyễn Trãi không một ai làm nổi.
Nguyễn Trãi cách ra lĩnh mệnh thảo “ Thư tố oan” (tức thư đưa xin hàng). Lại viết riêng biệt một thư gửi tổng binh è cổ Trí, một thư giữ hộ Thái giám tô Thọ, trung sứ của vua Minh quý phái dụ hàng. Lê Lợi không nên anh vợ là trằn Vận và tướng Lê Trăn đem các thư ấy và năm đôi ngà voi làm lễ vật cầu hòa. Tống binh trằn Trí tiếp thư new đem mang lại tướng tá nghị bàn. Thư viết:
Tri huyện Ðồ Phú là fan đồng hương thuộc tôi bao gồm hiềm khích. Nó đút lót với tham chủ yếu Lương Nhữ Hốt nói vu mang đến tôi. Nhữ Hốt báo cùng với quan quản binh. Nội quan Mã Kỳ nhân đó mang đến quan quân mang lại đánh úp cỗ chúng của tôi không nói trẻ già số đông chém thịt bắt bớ; họ sản phẩm tôi gần như tan tác, vk con tôi gần như chia lìa; lại khai quật mồ mả tổ phụ tôi mà phơi bày hài cốt …”
Nghe thư, Mã Kỳ bị chạm nọc đập bàn quát mắng lớn:
– Xin hàng gì mà toàn là lời cáo giác láo xược!
Trần Trí can:
– Chấp gì chuyện ấy. Ông chớ vì chưng một tiếng nói mà để hỏng việc lớn. Nay nội địa đang bị khốn đốn: vào thì thiên tai dân biến; ngoài thì tức tốc năm xuất chinh cự quân Ngõa say đắm ở phía Tây, kháng quân Thát Ðát sinh sống phía Bắc. Hoàng đế đã truyền bắt buộc cố sức dụ mặt hàng Lê Lợi đến Giao Chỉ tạm im , để chăm tâm lo bài toán nội địa. Tôi coi thư thấy viết: :” Xin hoặc cho đi tiến công Bắc để lập công hoặc mang đến theo dẹp Tây để chuộc tội dù bị tiêu diệt cũng ko từ” . Nh ư thế là Lê Lợi thấu hiểu chuyện nội địa. Nay ví như bị bức bách quá, lũ chúng tất buộc phải liều bị tiêu diệt đánh mãi; quan liêu quân bắt buộc đi đánh dẹp hao binh tổn tướng, nàn ấy ko biết lúc nào mới dứt, còn ta thì thêm mang tội trái mệnh dụ hòa của hoàng đế.
– xem thư viết: “ Tôi từ có mặt thích danh tiết nhưng trọng nhân nghĩa ghét tiểu nhân nhưng dấn bản thân vào thiến nạn tuy ở trong cảnh gian khổ nguy hiểm mà không nhụt chí bình sinh” Ðủ biết Lê Lợi là chưa hẳn kẻ rước uy vũ mà từ trần phục được. đề xuất cho hàng.
Mã Kỳ đành nghe theo. Gắng là, duy nhất khắc xắn tay múa bút, nguyễn trãi đã tiến công lui cả mười vạn quân Minh để nghĩa quân khoan thai tay sửa soạn, chờ thời cơ, ngóng dịp xuất sắc sẽ rửa không bẩn thẹn cũ, đem lại lãnh thổ xưa.
Từ bấy giờ,theo chân nghĩa quân đường nguyễn trãi tung thư chiêu dụ nhờ cất hộ khắp mặt các tướng suý đơn vị Minh từ lũ Trần Trí, đánh Thọ, Phương Chính, Lý An, vương Thông, Thái Phúc, Ðà Trung, Mã Anh, Mã Kỳ đến lũ Lương Minh, Hoàng Phúc, Mộc Thạnh, Liễu Thăng cùng lũ nguy quan. Văn hoa của ông đánh mạnh vào lòng người, thu phục được nhân trung khu quân Minh. Ko mất một mũi tên hòn đạn mà giặc ở những thành Trà Long, Diễn Châu, nghệ an (đều sống Nghệ Tĩnh), Ðiêu Diêu (Gia Lâm, Hà Nội), Thị ước (Hà Bắc), Tam Giang (Vĩnh Phú) những lần lượt cởi gần kề ra hàng.Nguyễn Trãi – Một đời do nước vị dân :
Khi lấy xong xuôi thiên hạ, Lê Lợi lên ngôi báu. Tháng một năm Mậu Thân (1428). Lê Thái Tổ thiết triều, hội những quan văn võ lại thảo luận ân thưởng, phong trần Nguyên Hãn làm cho Tả tướng tá quốc, ban nguyễn trãi tước quang Phục hầu và cho giữ chức nhập ngoại hành khiển.
Tuy được phong thưởng quan cao chức trọng mà lại cả hai bạn bè đều không thật yên lòng. Một lần, trần Nguyên Hãn nói cùng với Nguyễn Trãi:
– Vua ta có tướng như Việt vương Câu Tiễn, quan trọng cùng hưởng giàu sang được.Nguyễn Trãi bảo:
– Ta cũng sợ đơn vị vua đối đãi cùng với bề tôi như Hán Cao Tổ cùng với Hàn Tín ngày xưa.
Anh em hồ hết thở dài. Bấy giờ, vua Lê Thái Tổ hay căn bệnh tật nhỏ đau, nhỏ trưởng là bốn Tề thì ngu dốt ngông cuồng, nhỏ thứ là Nguyên Long thì còn nhỏ tuổi. Do thế, vua mang lòng lo âu cho ngôi báu nhưng mà nghi các công thần danh tiếng. Quả nhiên, năm sau, Lê Thái Tổ sai tứ mươi hai lực sĩ về trại sơn Ðông (Vĩnh Phú), khu vực Trần Nguyên Hãn cáo quan lui về làm việc ẩn, bắt về gớm trị tội. Phạm Văn Xảo cũng là 1 khai quốc công thần mà lại Xảo gốc bạn ở ghê đô, lại sở hữu danh vọng đối với mọi người, vua Thái Tổ sợ sau sinh biến yêu cầu cũng chỉ thị giết nốt. Nguyễn Chích thì bị không bổ nhiệm về làm dân thường. Còn nguyễn trãi bị bị tước không còn quan tước tống ngục.
Ít lâu sau, áng chừng thấy nguyễn trãi lòng dạ ngay thẳng khó rước xử tội, vua Thái Tổ bắt đầu tha ra, cho phục chức như cũ. Phố nguyễn trãi nhận chức nhưng lại trong bụng không vui, nhân nói với những người thân:
– Ta theo chúa thượng nếm mật nằm gai, hơn mười năm một lòng tôn phù. Giờ bài toán nước vẫn thành, vua thì ngờ vực bề tôi, ám sát công thần, kẻ nhiệt liệt thì đến vinh hiển, bạn xu nịnh thì được tin dùng. Khanh tướng tá thì lập đảng riêng biệt tây, triều đình thì thiếu bạn can gián, ai nấy chỉ lo mừng rơn thân lợi nhà, ko nghĩ đến khổ dân hại nước. Nhớ xưa làm việc Lam Sơn xem sách binh; đã lúc đó, chí ta đang để khu vực dân đầu xanh kia. Vì chưng thế, ta ra dự câu hỏi nước, gắng sức chèo chống, may ra dân lành sút phần khổ nhục.
Một hôm, vua Thái Tổ cho vời nguyễn trãi đến hỏi:
– Nghĩa lớn new thành, vấn đề nước câu hỏi quân rất nhiều chưa quen thạo, làm bí quyết nào nhằm yên dân mở nước?
Nguyễn Trãi tâu:
– hòa thuận trong công ty nhớ giữ một lòng thân ái, yêu thích dân bọn chúng hãy làm cho những bài toán nhân đức, đừng bởi ơn riêng mà thưởng bậy, chớ vì chưng giận mình nhưng mà phạt bừa; đừng phù hợp tiền của mà lại xa xỉ bừa bãi, chớ gần thanh sắc cơ mà suồng vẫn hoang dâm, cho tới việc dùng kỹ năng nghe can gián, ra một chính sách một mệnh lệnh, phân phát một lời nói, một việc làm đều yêu cầu đúng mực, hợp với lẽ thường, gồm thế, bên trên mới thỏa mãn nhu cầu được ý trời, dưới bắt đầu thỏa mãn được lòng dân, non sông mới yên ổn ổn chắc chắn lâu dài.
Ðoạn, đường nguyễn trãi lại tâu:
– Mến người có nhân là dân, mà lại như dòng sông chở thuyền cùng lật đổ thuyền cũng chính là dân. Giúp người có đức là trời, nhưng khó khăn tin và siêu hay biến đổi cũng là trời. Dám mong thánh thượng siêng năng giữ lại gìn những việc kính trời chuyên dân, đừng nên xem thường.
Lê Thái Tổ đồng ý khen bắt buộc rồi hỏi:
– ni đám đại thần tổng quản cùng quan lại ở những Viện, Sảnh, Cục tham ô lười biếng đề nghị răn dạy chũm nào?
Nguyễn Trãi tâu:
– Phàm người có chức vụ coi quân trị dân đều yêu cầu dùng phép công bằng, thao tác cần mẫn, nồng nhiệt thờ vua, rất là chăm dân, bỏ thói tham ô, trừ tệ lười biếng, bầy đàn riêng tây đề xuất bỏ, cách biểu hiện cố phạm đề xuất chừa, coi quá trình nước như công việc của chính mình đem điều lo của dân làm cho điều lo cho phiên bản thân. Xin chúa thượng xuống chiếu răn bảo nghiêm cấm; nếu ai ko nghe ko sửa ấy là kẻ đó tự huỷ khử mình.
Lê Thái Tổ khôn xiết vừa ý, thầm khen Trãi thẳng thắn cương cứng trực. Nhưng lại bấy giờ vua hay tí hon đau mệt nhọc mỏi, bọn Lê Sát, Lê Vấn dèm trộn xu nịnh, lấn lướt fan ngay, tóm gọn quyền hành lập vây cánh, Nguyễn Traĩ thấy rứa đành thở dài. Có lần, nhân dạo chơi ngoài thành chợt nghe dân bé dại to bàn tán, một fan nói:
– bên trên thì tể tướng, bên dưới thì trăm quan a tòng nhau tìm lợi, ân hận lộ công hành.
Một tín đồ tên là Cao Sư Ðãng cũng nói:
– Thiên tử thì thất đức, đại thần thì hối hận lộ, dùng toàn là kẻ vô công, gồm làm điều thiện nào đâu!
Nghe vậy, nguyễn trãi bèn tảo gót, biết nắm không thể đừng được, mới dâng biểu xin cáo quan liêu lui về Côn sơn (Hải Hưng) sống cuộc đời thanh đạm giản dị. Ngày đêm đọc sách dìm thơ, thưởng trăng nhìn hoa nhưng lại lòng đường nguyễn trãi vẫn ko vui; hễ suy nghĩ đến đất nước mờ mịt, muôn dân sầu khổ thì không gắng nước mắt, nên gồm thơ rằng:
“ Say mùi hương đao, trà cha chénTả lòng phiền, thơ tư câu” .
Ðỗ Mộng Tuân, người các bạn đỗ cùng khoa với đường nguyễn trãi có lần cho Côn tô thăm sẽ nói:
– nhà quan tri tam cửa hàng sự sao mà nóng bức như một mẫu nước. Bốn vách tường trống trải xơ xác, chỉ được loại giàu sách vở.
Nguyễn Trãi tuy đem thân gửi vùng suối rừng tuy nhiên cũng là miễn cưỡng. Vày thế, chí ông vẫn để ở nơi dân nước. Tấm lòng ưu tiên ấy chẳng cơ hội nào khuây. Ông thường xuyên mượn thơ để gửi niềm trung phẫn:
“Ao quan lại thả một bè rau xanh muốngÐất bụt ương dựa vào một luống mùngCòn bao gồm một lòng âu vấn đề nướcÐêm đêm thức nhẵn nẻo sơ chung”
Lê Thái Tổ mất. Trước khi băng hà, chừng hối tiếc về lỗi lầm đối với Nguyễn Trãi buộc phải vua di mệnh lại cho thái tử Nguyên Long buộc phải dùng Nguyễn Trãi. Nguyên Long nối ngôi, tức Lê Thái Tông bèn xuống chiếu vời Trãi về kinh. Ông mau lẹ tiến triều, vào chầu trước bệ tâu rằng:
– Thần tài sơ đức mỏng, tóc bạc đãi lòng son, tưởng gửi nạm xương tàn địa điểm quê cũ, may được dịp mây trời ban xuống truyền gọi trở ra. Hoàng thượng thương thần như con chiến mã già còn kham được roi quất, dấn cách phi lên. Chí thần những hy vọng bắt chước bạn xưa lập chí, lòng thần yêu dân chúng đề xuất thường xuất xắc lo trước sự thiên hạ chưa lo. Nguyện dốc lòng phơi tấm gan trung, xin hoàng thượng cứ bền tín nhiệm.
Tiếc thay, Thái Tông mới mười tuổi, vấn đề nước đều vì Lê gần kề chấp bao gồm chuyên quyền định đoạt khiến Nguyễn Trãi không vấn đề gì thi thố kỹ năng để mưu việc ích nước lợi dân. Năm ấy (1434), Thái Tông sai phố nguyễn trãi viết biểu sang nhà Minh cầu phong. Viên nội mật viện Nguyễn Thúc Huệ cùng Học sĩ Lê Cảnh Xước ỷ nuốm là tay chân của Ðại tư đồ (tể tướng) Lê Sát, đòi đổi mấy chữ, đường nguyễn trãi quắc đôi mắt mắng luôn:
– việc chăm dân sao không phải lo ngại làm? hiện thời trong nước đương hạn hán, nhưng mà có tai nạn ấy đó là tự lũ những ông. Những ông chỉ nên đồ đam mê sưu cao thuế nặng, vơ vét của dân đến nhiều đề xuất trời bắt đầu giáng tai tỏ ý trừng phạt!
Thúc Huệ khi làm cho tham tri Bắc đạo vẫn bòn rút vơ vét của dân, tạo cho dân một lộ xơ xác không còn cả chi phí của. Nay Huệ thấy Trãi nói vậy thì lag mình, căm lắm bắt đầu đem lời nói ấy méc nhau với Lê Sát, Lê Vấn. Vấn tức tối, hạch Nguyễn Trãi:
– tạo ra tai nạn không phải lỗi đàn ty thuộc, mà chính là bởi vua và tướng. Sao ông lại nặng trĩu lời như thế?
Nguyễn Trãi đáp:
– Thúc Huệ là kẻ tài thì khoảng thường mà lại hay gồm thói bòn vét. Hắn ở vị thế then chốt, mỗi khi có việc tâu bày chỉ thấy bàn sự đục khoét của dân mang đến nặng để gia công giàu của kho, cốt làm phấn kích vua.
Bọn Lê Vấn biết nguyễn trãi chẳng bắt buộc tay vừa, đành bấm bụng làm ngơ. Mấy năm sau, Thái Tông sai đường nguyễn trãi và viên quan thiến Lương Ðăng soạn lễ nhạc dùng trong những nghi lễ của triều đình. Ðón được ý vua, Ðăng bày vẽ nhiều thứ nhã nhạc, chế định lắm vật dụng nghi thức, yến tiệc, phiền nhiễu tốn kém. đường nguyễn trãi bèn vào triều gặp gỡ vua can gián.
– thời loạn lạc dùng võ, thời bình dùng văn. Ni chế định lễ nhạc thiệt là đúng thời vậy. Cơ mà nếu gốc gốc không vững thì lễ nhạc không dựa vào đâu mà lại đứng được. Nguyện xin đại vương yêu yêu mến nuôi dưỡng rước dân chúng, làm cho trong xóm làng không có tiếng oán thù hận sầu than. Ðó đó là cái gốc của nhạc vậy.
Vua nín lặng không nói sao, vẫn để Lương Ðăng chế định. Phố nguyễn trãi và một số trong những triều thần như Ðào Công Soạn, Nguyễn Truyển, Nguyễn Liễu thấy thế bắt đầu họp nhau cùng dâng sớ can vua. Vua ko nghe, Ðăng càng được thế lấn lướt, Liễu giận thừa chỉ phương diện Ðăng mắng:
– từ bỏ xưa tới nay, không có khi nào hoạn quan tiền lại được tự chăm làm nát dương thế như vậy!
Chẳng ngờ, Ðăng là thuộc cấp của bọn Lê Sát phải Sát bênh bắt đầu dèm pha xúc xiểm, khiến Thái Tông bắt tội Liễu ham mê chữ vào mặt đày đi chỗ xa. Phố nguyễn trãi thấy chính sự đổ nát, chẳng sao cứu trăm họ cho khắp được, đành dưng biểu cáo quan, lại xin lui về Côn Sơn. Việc ấy là vào năm Thiệu Bình thiết bị sáu (1438).
Nguyễn Trãi bao gồm người vk trẻ tên là Nguyễn Thị Lộ, fan Tây Hồ ko kể thành Ðông ghê (Hà Nội). Chị em là người dân có nhan sắc, nết na, lại lừng danh về tài văn học phải Nguyễn Trãi đặc biệt quan trọng yêu dấu. Lê Thái Tông khi đến tuổi cứng cáp mến tiếng sai vời vào cung, đến làm Lễ nghi bạn nữ học sĩ, luôn cho đi theo theo người và thường đem nhiều bài toán ra bàn bạc với nàng.
Năm Ðạo Bảo sản phẩm công nghệ nhất, Nguyễn Thị Anh, vk thứ bốn của Lê Thái Tông sinh con trai là Bang Cơ. Thái Tông bèn tước ngôi Ðông cung hoàng thái tử của đàn ông người vợ trước, lập Bang Cơ lên thay. Cũng trong thời điểm đó, vợ thứ năm của vua, Ngô Thị Ngọc Dao bao gồm mang. Nguyễn hi (Thị Anh) hại Ngọc Dao sinh quý tử thì Bang Cơ nhỏ mình hoàn toàn có thể mất quyền nối ngôi báu, bắt đầu cùng một vài quyền thần vu cáo hãm hại. Lê Thái Tông tin theo bắt tội đi đày. Thấy vấn đề oan trái, phố nguyễn trãi bảo nữ giới học sĩ:
– Ngô phi tội lỗi gì mà đại vương đối đãi như vậy. Chẳng qua là Nguyễn phi thừa lo xa đến ngôi Ðông cung phải mới có sự ấy. Nữ giới hãy tìm phương pháp giải bày với đại vương gỡ oan cho người ngay.
Nguyễn Thị Lộ vâng lời, nhân cơ hội vua bàn chuyện, new chen vào che chắn cho Ngọc Dao. Thái Tông nể vì, thay đổi tội đi đày mang giam lỏng Ngô phi ở chùa Huy Văn (gần Văn Miếu, Hà Nội). Phố nguyễn trãi và Nguyễn Thị Lộ yêu quý tình, hay sai bạn ngầm sở hữu thức ăn uống đến cho. Sau thấy để tại đấy khó khăn yên, lại tìm biện pháp đưa Ngọc Dao ra sinh sống lẩn vào dân chúng ko kể trấn An Bang (Quảng Ninh). Ðến kỳ sinh nở, Ngọc Dao sinh đàn ông tên là tư Thành. Việc ấy đến tai bà Nguyễn phi. Bà này giận lắm nhưng nén lòng ngóng dịp báo thù.
Hai năm sau, năm Ðại Bảo thứ 3 (1442), Lê Thái Tông tránh Ðông kinh ngự giá chỉ đi xem xét võ sinh sống Chí Linh (Hải Hưng). Nhân tiện đường, vua kẹ lại vãn cảnh Côn Sơn, nhân thể qua thăm vị khai quốc công thần. Nguyễn trãi cung kính nghênh tiếp xa giá theo như đúng lễ vua tôi. Thấy vị lão thần đầu tóc bạc tình phơ mà lòng tin còn quắc thước, vua ướm hỏi:
– Khanh bao gồm nghĩ mang lại tôn xã mà lại tạm rời vùng suối rừng, ra gánh vác việc triều chính?
Nguyễn Trãi tâu:
– Chỉ sợ thánh thượng không dùng. Trãi này dẫu chết dám tách lòng son.
Vua Thái Tông khôn cùng đẹp lòng bèn mang lại nhận chức cũ, lại gia phong làm cho Tham tri quản lý quân dân Ðông, Bắc hai đạo. Phố nguyễn trãi vái lạy dìm mệnh. Các trung thần và Lễ nghi người vợ học sĩ đi theo hộ giá các đến chúc mừng. Sau đó, vua tránh xa giá bán lên đường. Phố nguyễn trãi theo xe loan tiễn đưa mấy dặm, vua truyền bảo mấy lần, mới chịu lui về, sửa biên soạn lên ghê nhậm chức.
Dọc đường, vua ngừng xe nghỉ tối ở Lệ bỏ ra viên, tục hotline là Trại Vải, xã Ðại Lai, lộ Bắc Giang (Hà Bắc). Bất thình lình nửa đêm vua bạo căn bệnh băng hà. Những quan hộ giá và Nguyễn Thị Lộ mật rước thi thể vua về kinh. Tin dữ ấy loan ra. Triều đình lập Ðông cung thái tử Bang Cơ lên nối ngôi, tức vua Lê Nhân Tông. Bấy giờ, Nhân Tông bắt đầu hai tuổi. Bà Nguyễn phi làm Hoàng Thái hậu, trông nom câu hỏi nước cầm con. Bọn quyền thần theo chị tức khắc đến bắt Nguyễn Thị Lộ mang lại Ðình Cúc kết tội làm thịt vua. Phái nữ học sĩ đêm ngày bị tra khảo tàn nhẫn. Thái hậu Nguyễn Thị Anh ngồi sau rèm không đúng hình quan tiền trước sau chỉ hỏi:
– gồm phải mày dâng thuốc độc mang lại đức vua? phố nguyễn trãi chủ mưu xui mày tất cả phải không?
Nguyễn Thị Lộ không chịu nổi nhục hình, đành nhận xằng vậy. Cầm là Thái hậu bèn truyền chỉ cho những lực sĩ hỏa tốc về Côn tô tróc nã phố nguyễn trãi đóng cũi giải về. Lực sĩ gươm tuốt trằn điệu phố nguyễn trãi đến trước sân đình. Bầy đàn quyền thần theo lệnh của Thái hậu được dịp a tòng nhau luận tội:
– Cứ xét theo thường điển, kẻ thủ mưu thí nghịch thiên tử tất ghép tội giết cả cha họ, tước không còn tước quyền, tịch biên gia sản. Nay nàn nước mới dẹp yên, kỷ cương chính vì sự mới lập, lũ loạn thần hãy còn nhấp nhỏm ngấp nghé đề xuất phải nghiêm trị để làm răn!
Hai quan hoạn Ðinh Phúc, Ðinh win vốn là thủ công của Lê Sát, Lê Vấn đề nghị chẳng ưa gì phố nguyễn trãi nhưng thấy câu hỏi hồ đồ như vậy, cũng không nín được, buột miệng bảo nhau:– Trời không tồn tại mắt để quan hành khiển mắc oan!
Chẳng ngờ, Thái hậu nghe tiếng bèn khép tội tử hình, sai giết luôn luôn để thị oai. Những quan vào triều còn có lòng trung nghĩa biết quan yếu cởi oan mang lại Nguyễn Trãi, đành nuốt hận bó tay. Lúc chuẩn bị bị chém, đường nguyễn trãi ứa nước mắt, ngửa mặt lên chầu trời kêu lớn: – bé xin chắp tay lạy thày, lạy cha. Chẳng may nhỏ mắc oan yêu cầu thày, cha phải chịu đựng nhục lây, mà con cháu cũng bị tàn hại. Lòng này xin trời đất soi xét.
Ðoạn, ung dung chịu đựng chết. Ai nghe thấy hồ hết thương xót không cố kỉnh được nước mắt.Sau này, nhỏ bà Ngô phi Ngọc Dao lên có tác dụng vua, tức vua Lê Thánh Tông, hiểu ra tấm lòng trung nghĩa ngay thẳng của nguyễn trãi có khen rằng:
– Lòng Ức Trai sáng sủa tựa sao Khuê!
Rồi yêu quý ông vô tội, Thánh Tông bèn xuống chiếu rửa oan, truy tặng ông làm cho Thái sư Tuệ quốc công và cung cấp cho nhỏ cháu một trăm chủng loại ruộng để dùng vào việc thờ cúng.
